11 - 12.10.2019 Łotwa - Ryga
Czwartek późny wieczór. Zimno, ale nie pada. Przed sobą mamy całonocną jazdę autobusem przez Polskę, Litwę do Łotwy, z małym przystankiem na zwiedzanie Kowna. Noc jak zawsze mija topornie i siermiężnie. Człowiek szuka sobie wygodnej pozycji na ciasnym fotelu, nie mogąc jej znaleźć. Godziny lecą. Już za granicą litewską zaczyna się autostrada i od razu inna jazda. Nadal noc, suną długie kawalkady tir-ów na wschód. Po kilkudziesięciu kilometrach docieramy do pierwszego przystanku.
KOWNO:
Rano, gdy jest jeszcze na tyle ciemno, że jedyne co widać, to światła samochodów docieramy do Kowna. Zmiana czasu o godzinę powoduje, że do świtu jeszcze trochę. Ruszamy. Na początek wjazd starym, zabytkowym wagonikiem na wzgórze skąd widać Niemen. W dole Stare Miasto. Ja na drugie co do wielkości miasto Litwy, to nie za wielka ta Starówka. Schodzimy schodami w strunę Placu Ratuszowego. Po drodze Klasztor Jezuitów z wypasioną prywatna szkołą. Dalej niewielki, gotycki budynek Domu Perkuna. W 1441 roku został podpisany traktat z kupcami gdańskimi, który umożliwił prowadzenie im działalności w Kownie. Fundatorami budynku byli prawdopodobnie hanzeatyccy kupcy z Gdańska, a budynek miał pełnić rolę ich kantoru handlowego. W drugiej połowie XVI wieku kamienica została kupiona przez jezuitów, którzy urządzili w nim w 1643 roku kaplicę.
Docieramy na główny plac miasta, gdzie znajduje się biały dosyć osobliwy budynek ratusza. Zwany "Białym Łabędziem" z XVI wieku, mi raczej przypomina jakiś budynek sakralny. Z tego miejsca dobrze widoczna katedra św. Piotra i Pawła. Idziemy w stronę kościoła św, Jerzego, który był własnością Bernardynów, za czasów ZSRR przerobiony na magazyn i kompletnie zdewastowany. Dzisiaj powoli odzyskuje dawną świetność. Ostatni punkt to dawny zamek krzyżacki. Prawdę mówiąc szału nie ma, zaledwie jedna baszta i to zrekonstruowana w jaki sposób, że widać nowe cegły. Jakieś pozostałości dawnych murów, a raczej kamienie, które z nich zostały. Ech .... nie postarali się za bardzo. Sama budowla powstała w 2 połowie. XIV wieku i rozbudowano ją w wieku XVI, usytuowana w "międzyrzeczu" u ujścia rzeki Wilii do Niemna. No niestety, na kolana nie powala jak widać na zdjęciu poniżej. Ruszamy dalej na północ do Łotwy.
PAŁAC W RUNDALE:
Moim zdaniem to absolutnie obowiązkowa pozycja, dla każdego, kto znalazł się na terytorium Łotwy. Położony w Pilsrundāle koło Bauski w Semigalii, jeden z najpiękniejszych budynków Łotwy, niegdyś rezydencja rodziny Bironów. Został zbudowany w 1730 roku w stylu barokowo-rokokowym według projektu Bartolomea Rastrellego, jako letnia posiadłość Ernsta Johanna von Birona, jednak długo stał pusty, dopóki Rastrelli nie wykończył w 1760 roku jego wnętrz. Co ciekawe - po III rozbiorze Polski Katarzyna II podarowała go swojemu kochankowi ks. Zubowowi. Styl i klasa. Jak jest wewnątrz, widać poniżej:
Pałac efektownie prezentuje się ze swoim barkowym wystrojem wnętrz, jak i ogrody na zewnątrz. Warto kupić bilet, który umożliwia zwiedzanie pałacu i jednocześnie ogrodów. Latem musi wyglądać pięknie, ale nawet teraz jesienią, ogrody prezentują się bardzo ładne a wszędzie niemal rosną winogrona. Nie zerwano ich i teraz zwiedzający konsumują je prosto z winorośli. Pałac został gruntownie odnowiony po 1991 roku, jest jedną z piękniejszych rezydencji na Łotwie. Cena biletu grupowego około10 euro. Zadziwiające jest to, że wokoło praktycznie nic nie ma. Jakby pałac zbudowano w polu, gdzieniegdzie tylko kępki drzew. Ogród swoim wyglądem bardzo przypomina ten w wiedeńskim Schonbrunnie.
W dalszą drogę ruszamy do Mitawy. Dzisiejsza Jełgawa to miasto, położone około 50 km na południowy - zachód od Rygi. Leżące po drodze, jadąc z Polski do stolicy państwa. W pierwszej kolejności odwiedzamy cerkiew. Przyznam ładna, choć nie rewelacyjna jak na mój gust. Znajduje się tutaj także pałac, który jest uważany za jeden z najcenniejszych zabytków architektury na Łotwie. Jego budowę rozpoczęto w 1738, na miejscu dawnego zamku zakonu kawalerów mieczowych. Inicjatorem budowy był przedostatni książę Kurlandii i Semigalii Ernst Johann von Biron, który wstąpił na tron w 1737. W jego planach było wybudowanie w stolicy księstwa w Mitawie. Pomimo, iż pałacu nie można zwiedzać, gdyż znajduje się tam uczelnia rolnicza, można wejść na dziedziniec, co stanowczo polecam. Dalej już tylko prosta droga do Rygi.
Miasto już na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie lepsze niż zakładałem. Wbrew pozorom Ryga nie leży nad samym morzem. Miejscowością letniskową jest Jurmala, do której trzeba jechać około 30 minut. W mieście widać pieniądze unijne, które tutaj płyną, budynki są odnowione, kamienice zadbane. Wprost nadmierna ilość galerii handlowych a ceny nieco wyższe niż w Polsce. Wszystko sprawia wrażenie typowego, współczesnego miasta europejskiego. Tramwaje i autobusy marki Skoda, za to nowe i na poziomie. Zdziwienie budzi, że Skoda produkuje coś podobnego. Pada, jest szaro, nad miastem wiszą ciężkie stalowe chmury.
Przez cała noc padało i leje nadal. Pierwszym miejscem dzisiaj jest pole bitwy pod Kircholmem z 1605 roku, kiedy to Karol Chodkiewicz pokonał 3 krotnie większą armię szwedzką. Wielkie nasze zwycięstwo, o którym przeciętny Polak nie wie kompletnie nic. Skręcamy na jakieś osiedle, budowa, błoto, jakieś bloki mieszkalne. Gdzieś na trawniku między blokami a autostradą biegnąca po lewej stronie znajduje się obelisk. Dalej miejsce dawnego obozu koncentracyjnego i straceń Żydów i docieramy do centrum Rygi. Dokładnie przed budynek politechniki, gdzie studiował nasz były prezydent Ignacy Mościcki,
Co warto zobaczyć:
- Stare Miasto - Wpisane na listę UNESCO, bez wątpienia dobrze odrestaurowane i robiące wrażenie. Koniecznie zobacz Plac Ratuszowy i Dom Bractwa Czarnogłowych, znajduje się opodal budynku Politechniki (Rātslaukums 7). Wzniesiony na początku XIV wieku jako siedziba tzw. Bractwa Czarnogłowych – stowarzyszenia, skupiającego bogatych i wolnych (nieżonatych) kupców pochodzenia niemieckiego. Nazwa pochodziła od patrona stowarzyszenia - św. Maurycego, którego przedstawiano jako postać o ciemnej karnacji.
- Kamienice secesyjne - jest ich tutaj cała masa, stylowe i odnowione, robią wrażenie. Spora cześć z nich została zaadoptowana na ambasady i konsulaty. Ponad 800 secesyjnych budynków, wiele z nich znajduje się w jej ścisłym centrum, na starówce, jak i w jej bezpośredniej okolicy. Architektoniczne perełki można znaleźć także w mniej znanych częściach miast
- Sobór Narodzenia Pańskiego - budynek już z zewnątrz robi wrażenie. Wstęp bezpłatny choć nie wolno robić zajęć wewnątrz! Zbudowany w latach 1876–1883 według projektu Nikołaja Czagina w stylu neobizantyjskim. Podczas I wojny światowej wojska niemieckie przemianowały katedrę na zbór luterański. Sobór jest obecnie największą cerkwią prawosławną na terenie krajów bałtyckich. Wewnątrz trzy ikonostasy, które niemal kapią złotem. Budowla robi wrażenie i będąc w mieście musisz koniecznie ją odwiedzić.
- Katera św. Jakuba - gotycki kościół wymieniony po raz pierwszy w dokumentach w 1225. Na początku XV wieku do kościoła dobudowano kaplicę świętego Krzyża. W 1522 po nadejściu reformacji kościół stał się drugim protestanckim, niemieckojęzycznym kościołem Rygi Dzisiaj oczywiście jako katedra rzymsko - katolicka.
- Targ Centralny - położony opodal głównego dworca kolejowego, utworzony z przeniesionych, poniemieckich hangarów lotniczych. Swego czasu miały one służyć jako schron dla sterowców, które miały pomóc w bombardowaniach Rosji. Teraz pięć z nich zaadaptowano na hale targowe, w których kupisz wszystko od pieczywa, przez nabiał, mięso, ryby, kawior, po warzywa i owoce. Są tutaj także ubrania, płyty winylowe, kwas chlebowy i pamiątki.
- Punkt widokowy - i to całkowicie bezpłatny - jak się nieco zakombinuje. W hotelu Radisson (Elizabetes iela 55, Centra rajons, Rīga, LV-1010, Łotwa), na 36 piętrze znajduje się kawiarnia skąd masz najlepszy widok z lotu ptaka na miasto. Wjazd na górę windami w holu, po prawej stronie od wejścia głównego do hotelu. Do restauracji jadą obie windy po lewej i po prawej stronie.
Z dworca kolejowego bez najmniejszego problemu dostaniesz się do Tallina, bardzo często też jeżdżą autobusy do stolicy Estonii. Pociąg do Petersburga rusza o 17:30, w Petersburgu melduje się o 9:30. Cena biletu 31 euro. Są także połączenia do Moskwy, Mińska oraz Kijowa. Budynek dworca (Stacijas laukums 2, Centra rajons, Rīga, LV-1050, Łotwa), połączony jest z jedną z galerii handlowych i mylący może być kształt galerii, ale na odpowiednich drzwiach są widoczne znaki dworca kolejowego. Dworzec autobusowy znajduje się po prawej stronie za wiaduktem kolejowym i jest doskonale widoczny od strony hal targowych (Prāgas iela 1, Latgales priekšpilsēta, Rīga, LV-1050, Łotwa).
